ESER TANITIMI Eserin Adı : İran Hizbullah Zindanında Yazar : Eluca ATALI Dil : Azerbaycan Türkçesi Azerbaycan’da Kanun Neşriyat tarafından Şubat- 2023’te yayınlanmıştır. (Kapağı Ektedir) Çeviri : Alpaslan DEMİR Ebat : 13,5x21 Yazı Karakter : Book Antique 11 punto Sayfa Sayısı : 762 ESER HAKKINDA: Eluca Atalı’nın İran İslam Devrimi’ni anlattığı bir dönem romanı olan “İran Hizbullah Zindanında” adlı eseri dört bölümden oluşmaktadır: Birinci Bölüm : Devrimin Travması İkinci Bölüm : Üç Vaad Üç Şart Üçüncü Bölüm : Kanlı Orkestra Dördüncü Bölüm : Hayatı Tabutta Arayanlar. Yazar, bir dönem romanı olan bu eserinde, içtimai- siyasi bakımdan İran’da İslam Devrimi’nin kazandığı başarının tesadüf mü yoksa zaruret mi olduğu sorularını cevaplamaktadır. Devrim ve insan anlayışlarını karşı karşıya koyan müellif, devrimin insanlık dışı olduğunu, insanı yok ettiğini ispat etmektedir. 1978-1988 yıllarını kapsayan eserde olaylar temel olarak Paris, Kum ve Urumiye şehirlerinde geçiyor. “Kanlı Orkestra” bölümünün esas kahramanı Fatma’nın, Urumiye’de bulunan dört yüz seksen kişilik kadın zindanındaki meşakkatli zindan hayatı, işkencelerin, toplu idamların gerçekleştiği bir mekan olarak tasvir ediliyor. Bu bölümde milli ve özgür düşüncesi nedeniyle suçlanıp zindana atılan yüzlerce insanın kaderi ile tanışmak mümkündür. Zindanda haftanın Çarşamba ve Pazar günleri özel toplu idam günleridir. Sabah ezanından hemen sonra akşama idam edilecek mahpusların isimleri Haheri Zeynep askeri tarafından okunur, öğle ezanından sonra kız çocuklarına müt’a nikahı kıyılıp Pastarlar ve Mollalar tarafından bakirelikleri alınır. Çünkü dini inanca göre kız olarak ölenler cennete giderler. İmam Humeyni ise mahkumlara -İslam devrimine karşı gelenlere- “Cenneti peşkeş çekemeyiz.” demektedir. Ayetullah’ın Bakü planı ve Bakü’deki Özgürlük Meydanı’nda Lenin’le karşılaştığı komünist-fanatik diyaloğunda ise onların Kuzey Azerbaycan’da kendilerine yer edinmeleri uğrunda verdikleri mücadeleler işlenir. Sonunda Fatma’nın idam sahnesini, babasını zindana çağırıp “Gözün aydın, kızın günahını kendi kanı ile temizleri.” diyerek dünyası dağılan Allahkerim’in simasında idam edilen bütün kız çocuklarının ebeveynlerinin çektikleri ıstırabı görmek mümkündür. Kızının cesedini isteyen baba ise Zindan Reisi tarafından aşağılanır, hakarete uğrar. Kafirlerin normal insanlar gibi defnedilme hakkı olmadığından gece karanlıkta şehir uykuya daldıktan sonra kimsesizler mezarlığında; haveri miyanede 1 kefensiz gömülmeleri devrimin insanlık dışı uygulamalarından biridir. İmam Humeyni’nin emri ile kız ebeveynlerine idam edilen kızın mihri (süt hakkı, başlık) 1 Haveri Miyane: 1979-88 yıllarında Hizbullah zindanlarında yapılan toplu katliamları halktan gizlemek için zindan olan bütün şehirlerin kenarında elden ayaktan uzak, toplumun aklına gelmeyen vahşi doğada, uzak yerlerde buldozerlerle kazılan, bazen günlük 300-500 insanın atılarak üzerlerinin kapatıldığı yer. (ç.n.) verilir. Sonuçta imanlı Allahkerim zindandan geri dönüp evin girişinde oturur, öğle ezanı okunur, ancak ilk defa olarak o ibadete can atmaz. Böylelikle rejimin sadece onun kızını değil, dine olan inancını da aldığı anlaşılır. O, ezan sesi altında kara balıkların akvaryumunu bağrına basıp büyük denize yönelir… Eluca Atalı bu eserinde Humeynizmin mahiyetini, ilk defa olarak sistemli bir şekilde ortaya koymakla birlikte aynı zamanda eserde bedii tasvir ve anlatım araçlarından geniş şekilde yararlanarak sembollerin özelliklerini, rejimin çirkinliklerini takdim etmiştir. Yazar: Eluca ATALI İsveç’te yaşayan yazarın toplamda yayınlanmış 30’dan fazla eseri bulunmaktadır. Bu eserlerden Anadolu Türkçesine çevrilen ve Türkiye’de yayınlananlar ise şunlardır:  Yeniden Doğuş Anka Kuşu, MOSQUİTO YAYINLARI  Kerküklüler & Yalnız Bırakılmış Türkler, KUTLU YAYINEVİ  Atlara Kurşun Sıkmayın. AYGAN YAYINCILIK.  Azadlık Hikayeleri, AYGAN YAYINCILIK  Tigranizm Hocalı'da, AYGAN YAYINCILIK  Kerküklüler & Yalnız Bırakılmış Türkler, AYGAN YAYINCILIK. Çevirmen: Alpaslan DEMİR Yazar, Çevirmen, Editör. Çınaraltı Yayınlarından yayınlanmış üç telif eseri, Azerbaycan Türkçesinden Anadolu Türkçesine aktardığı ve Astana Yayınları tarafından yayınlanan iki çeviri eseri mevcut. Ayrıca çevirisi tamamlanmış ve yayınlanmaya hazır iki eser daha bulunmaktadır. Telif Eserler:  Yeniden Bismillah, ÇINARALTI YAYINLARI  Sevimli Dostum, ÇINARALTI YAYINLARI  Göğe Yükselen Çınar, ÇINARALTI YAYINLARI Çeviri eserler:  Turan Uygarlığına Giriş Turan Mefkuresi ve Tanrıcılık, Faik Elekberli, ASTANA YAYINLARI  Azerbaycan Türk Felsefi ve İçtimai Fikir Tarihi Cilt-1, Faik Elekberli, ASTANA YAYINLARI