Avrupa’daki son yılların en dikkat çekici arkeolojik keşiflerinden biri Fransa’nın merkezinde gerçekleşti. Arkeologlar, aralarında iki tam ve orijinal kılıcın da bulunduğu, nadir metal eserler ortaya çıkardı. Bu kılıçlar hâlâ orijinal kınlarının içinde ve Demir Çağı'na ait Avrupa’daki en sağlam ve zarif silah örnekleri arasında yer alıyor.

Keşfin yapıldığı Croziers-le-Neuf adlı küçük şehir, bugün sadece 1200 kişilik bir nüfusa sahip olsa da, Antik Çağ’da Arverni, Aedui ve Bituriges kabilelerinin topraklarının kesişim noktasında yer almasıyla stratejik bir öneme sahipti.

La Tène kültürünün orta dönemine (M.Ö. 4.–2. yüzyıllar) tarihlenen bu mezarlık, 2022 yılında yapılan önleyici bir arkeolojik kazı sırasında keşfedildi. Ancak hassas koruma çalışmaları nedeniyle detaylar yeni yeni gün yüzüne çıkmaya başladı.

7000 fit karelik dikdörtgen bir alanı kapsayan mezarlık, geniş bir hendekle çevrili. Bu alanda 100’den fazla mezar ortaya çıkarıldı. Bölgenin asidik toprağı nedeniyle iskelet kalıntıları neredeyse hiç korunamamış, sadece bir kremasyon (yakılarak gömü) mezarında kül içeren, kırmızı ve siyah şeritli süslemelere sahip küçük bir vazo bulunmuş.

Ancak asıl dikkat çeken unsur, büyük oranda korunmuş yüksek kaliteli metal objelerin çokluğu. Mezarların yaklaşık %50’sinde bronz bilezikler ve 18 adet dekoratif fibula (broş) bulundu. Bilezikler arasında sade sarmal tasarımlardan, iç içe geçmiş dairesel motiflerle süslenmiş zarif eşleşmiş çiftler de mevcut.

Başlangıçta oldukça yıpranmış halde bulunan fibulalar, restorasyon uzmanları tarafından temizlenip onarıldı. En çarpıcı örneklerden biri, gümüş yaprakla kaplanmış yuvarlak bir fibula olup M.Ö. 4. yüzyıl sonu ile 3. yüzyıl başına tarihleniyor.

Ancak keşfin en dikkat çeken parçaları, iki farklı mezarda bulunan iki antik kılıç oldu. Topraktan çıkarıldıklarında pas ve toprakla kaplı kalıplar içindeydiler. Laboratuvarda dikkatle yapılan temizleme ve koruma çalışmaları sonucunda bu kılıçların, orijinal kınlarında hâlâ korunan süslemeli örnekler olduğu ortaya çıktı.

Bu olağanüstü keşif, Kelt kültürlerinin sosyal yapısı, cenaze ritüelleri ve metal işçiliği hakkında önemli bilgiler sunuyor. Aynı zamanda Croziers-le-Neuf bölgesinin Demir Çağı’ndaki kültürel merkez konumunu bir kez daha gözler önüne seriyor.