Bugün, 7 Aralık 2025 Pazar
Geçtiğimiz hafta sonu Ermenistan Savunma Bakanı Suren Papikyan başkanlığındaki bir heyet Hindistan'a çalışma ziyareti gerçekleştirdi. Ermenistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, bakanın yaptığı görüşmelere ilişkin ayrıntı verilmedi. Ancak seyahatin amacının Hindistan'dan yeni silahlar satın almak olduğu şüphesizdir.
Güney Kafkasya bölgesindeki yeni gerçekleri kabul etmeyen Erivan'ın yeni koruyucular ve müttefikler aradığı bir sır değil. Bu bağlamda, 2025 yılı için kendisine rekor düzeyde askeri bütçe (1,7 milyar dolar) ayıran Erivan'ın en çok güvendiği siyasi merkez Fransa olurken, askeri iş birliği konusunda öne çıkan ülke ise Hindistan. Ermenistan'ın son yıllarda silah alımlarını geleneksel silah pazarı ortağı Rusya'dan değil, Hindistan'dan yapması tesadüf değil. Ancak burada önemli bir nokta var. Hindistan, küresel silah pazarında artık bir satıcıdan ziyade alıcı olarak tanınıyor. Hatta dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumunda.
Başka bir deyişle, Ermenistan'a silah satan Hindistan, kendisi başka ülkelerden silah satın alıyor ve füze, uçak ve savaş gemisi üretmek için gereken ileri teknolojiye sahip değil. Ermenistan, Hindistan'dan "Pinaka" çok namlulu füze sistemleri ve "Akash" hava savunma sistemleri satın alıyor. Erivan'ın bu adımları, onun kalıcı barışı sağlamakla değil, bölgede gerginliği sürdürmekle ilgilendiğini bir kez daha ortaya koyuyor.
"Ermenistan, Azerbaycan ile savaşa aktif olarak hazırlanıyor." Caliber'in YouTube kanalında yayınlanan yeni bir senaryoda da bu durum dile getiriliyor. Hazırlıkların planlı ve amaçlı bir şekilde devam ettiği öğrenildi. Fransa'nın Ermenistan'a teslim edilecek 26 adet "Bastion" zırhlı personel taşıyıcısından 10'unun üretimini tamamladığı bildirildi. Önümüzdeki günlerde Ermenistan'a ulaştırılması bekleniyor. Paris ayrıca Erivan'a 12 adet "Sezar" topu nakletmiştir. Yıl sonuna kadar Ermenistan'a 24 adet daha silah teslim edilecek.
Emin Hasanlı
"Terhis Edilen Asker Gençliğinin Eğitimi" Halk Sendikası Başkanı ve askeri uzman Emin Hasanlı, silahların Hindistan üzerinden Ermenistan'a ulaştırılabileceğine inanıyor: "Ermenistan her zaman dış güçlere güvendi ve yeni gerçekleri kabul edemedi. Anlamadıkları şey, 30 yıldan fazla bir süredir Rusya, Amerika, Fransa ve İran gibi ülkelerin topraklarımızı işgal altında tutmasına güvenmeleridir. Peki sonunda ne oldu? Karabağ'ı birleştirebildi mi? Sözde bir rejim mi kurabildi? Azerbaycan, utanç verici bir yenilgiye uğradı. Bu silahlar ertesi gün Bakü'deki Ganimet Parkı'nda da sergilenecek. Ya da yeni bir Ganimet Parkı yaratılacak. Azerbaycan, Pakistan'ın müttefikidir. Hindistan dünyanın yeni güçlerinden biri olmaya çalışıyor. Amerika, Almanya, Japonya, Fransa, İtalya, İngiltere, Kanada gibi ülkelerin G7 ülkeleri olarak kabul edildiğini biliyorsunuz. İkinci listede ise Hindistan, Çin, Rusya, Brezilya ve Güney Afrika yer alıyor. Yeni güç merkezleri olmak istiyorlar. Dünyanın çeşitli ülke ve bölgeleriyle işbirliği yapıyorlar. Hindistan ayrıca Ermenistan'ı Güney Kafkasya'da kendisine bağlı bir ülke haline getirmek istiyor. Fransa da bunu yapmaya çalışıyor. Bunu da açıkça gösteriyor. ABD ve NATO ülkelerinin de burada çıkarı var. Dolayısıyla bu silahlar Hindistan üzerinden, dünyanın büyük güçleri tarafından Ermenistan'a gönderilebilir. Bu bir istisna değil."
Askeri uzmana göre Hindistan'ın da burada kendi çıkarları var: "Büyük güçler bunu doğrudan değil, başka bir devlet aracılığıyla yapıyor." Bu süreçte Hindistan üzerinden Ermenistan'a silah sevkiyatı da yapılabilir. Ermenistan ise bu silahları saldırı amacıyla satın alıyor. Azerbaycan da her yıl askeri bütçesini artırıyor, modern silahlar satın alıyor, aynı zamanda Hindistan ve Fransa gibi ülkelerden satın alınan silahlar analiz ediliyor. Ermeni ordusunun konumu, dünyada yaşanan siyasi, askeri, ekonomik ve ordu inşa süreçleri çeşitli açılardan analiz edilmektedir. Kısacası Azerbaycan Ordusu, devleti, Azerbaycan'ın siyasi ve askeri yönetimi gerekli adımları atıyor. Süreç kontrol altında. Ermenistan hangi silahları satın alıyor? Amaçları neler? Bu amaçla Azerbaycan Devleti gerekli proaktif adımları atıyor. Ermenistan bu silahları satın alarak ham hayallerinden henüz vazgeçmediğini gösteriyor. "Bu sefer bazı fantezilere kapılırlarsa, o zaman varlıkları bile sorgulanacaktır."
Sakhavat Mammad
Askeri yorumcu Sakhavat Mammad, Ermenistan'ın destekçilerinin savaşa hevesli olduğunu düşünüyor: "Ermenistan ve destekçileri, 44 günlük savaşın ve terörle mücadele operasyonunun sonuçlarını hazmedemiyor." Resmi Erivan yönetimi savaş istemediklerini söylese de, savaşa hazırlandıkları açıkça görülüyor. Savaştan sonra silah satın alan ilk ülkenin Ermenistan olması anlaşılabilir bir durumdur. Çünkü savaşta verilen kayıpların yerine konulması gerekiyordu. Silah alım sürecine girdikleri andan itibaren bile bu çizgide olduklarını görebiliyordunuz. Ancak Ermeni tarafının daha sonra sipariş ettiği silahlar, bunun kayıpları telafi etmek için değil, belirli bir amaca ulaşmak için silahlanmak amacıyla verildiğini düşündürmektedir. Ermenistan bazen sanki kazanan tarafmış gibi davranıyor. Zira normal şartlarda askeri bir zafer sonucunda varılan anlaşmaların kayıtsız şartsız uygulanması gerekirdi. Ancak Azerbaycan tarafı, 10 Kasım bildirisinin tüm maddelerini kendi gücü pahasına hayata geçirmeyi başardı. Azerbaycan'da bazıları Zengezur koridoruna gerek olmadığını söylüyor. Bu kişiler, Nahçıvan ile Azerbaycan'ı birleştirecek engelsiz yolun masada değil, kan pahasına kazanıldığını unutuyorlar. "Ermeniler yenilgilerinin sorumlusunun Rusya olduğunu düşünüyor."
Askeri analist, Ermenistan'ın savaştan hemen sonra Rusya'dan uzaklaşmasının nedeninin bu olduğunu düşünüyor: "Bu, ilk olarak silahlanmayla ortaya çıktı. Ermenistan, şu anda büyüyen ve gelişen Hindistan silah sanayiine yöneldi. Hindistan'dan çeşitli tipte silahların satın alınmasına yönelik sözleşmeler imzalandı. Ermenistan'ın Hindistan'a da yeni siparişler vereceği iddia ediliyor. Ermenistan'ın, drone savar sistemleri ve çok namlulu roketatar sistemlerine ilgi duyduğu belirtiliyor. Fransa, Ermenistan'ın savunma kabiliyetlerinin güçlendirilmesi için her türlü desteği sağlıyor. Fransa, ilk olarak Ermenistan'a "Bastion" zırhlı personel taşıyıcılarını teslim etti. Ayrıca yeni bir Bastion partisinin yapılması planlanıyor. "Bastion"ların Ermenistan toprakları için etkili olacağını sanmıyorum. Çünkü zırhlı personel taşıyıcılar düz alanlarda daha etkili. Ermenistan topraklarının dağlık olması göz önüne alındığında "Bastions"ın pek de önemli olduğu söylenemez. Ancak aynı şey "Sezar" obüsleri için söylenemez. Çünkü "Sezar" obüsleri kendi jenerasyonunun en iyisi olarak kabul ediliyor. Bu silahlar Azerbaycan için bir tehdit olarak değerlendirilebilir. Ayrıca Ermenistan, şartlı sınır boyunca sığınaklar ve savunma hatları inşa ediyor. Mühendislik ve tahkimat çalışmalarının Fransız uzmanlarca da yürütüldüğü iddia ediliyor. Sadece Ermenistan ve Azerbaycan'ın rekor düzeydeki askeri bütçeleri bile bölgedeki gerginliğin tesadüf olmadığını gösteriyor. Azerbaycan tarafı askeri bütçenin 8 milyar değil 4 milyar olabileceğini defalarca açıkladı. Ancak diğer tarafın attığı adımlar resmi Bakü'yü askeri bütçeyi rekor seviyelere çıkarmaya zorladı. "Ermenistan'ı destekleyen güçlerin bölgede yeniden savaş istediği anlaşılıyor."
Cavanşir Abbaslı
